Een aquarium verhuizen: de ultieme handleiding!

Heb je een aquarium in huis? Dan zou dat wel eens de grootste uitdaging van je verhuis kunnen worden! Een aquarium verhuizen is niet zo simpel, omdat het groot en breekbaar is. De levende inhoud ervan, de vissen, zijn bovendien bijzonder gevoelig voor stress.  Zij worden uit hun vertrouwde omgeving gehaald, te veel verandering kan fataal zijn voor je schubbige vrienden. In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten om je aquarium én de inhoud ervan zonder brokken te verhuizen.  

Een aquarium verhuizen vergt focus en toewijding

Allereerste uitgangspunt is dat je verhuis van het aquarium niet te lang mag duren. De vissen, planten en bacteriën kunnen maximaal zo’n 12-16 uur buiten het aquarium in leven blijven. De verhuis van je aquarium vereist daarom zorgvuldige planning en toewijding. Daarom dit advies: plan een aparte dag in, waarop je je enkel en alleen met het aquarium bezighoudt. En bereid je grondig voor:

• Haal alles wat je nodig hebt dat in dit artikel wordt opgesomd op voorhand in huis. Veel artikelen kun je direct online bestellen.  
• Zorg voor geschikt vervoer. Het kan makkelijker zijn om je aquarium in een aparte aanhangwagen of apart busje te vervoeren.
• Verhuis je je aquarium op dezelfde dag als al je andere spullen? Verhuis je aquarium dan als allerlaatste en bouw je aquarium als eerste item weer op in je nieuwe huis.
• Beslis op voorhand wat de plek wordt voor het aquarium in je nieuwe huis. Meet alles exact na: past het aquarium er wel? Meet ook alle gangen, deuren en trappen op waar je door moet, je moet zeker weten dat je door kan. Een aquarium is een zware en delicaat object, neem dus alle mogelijke obstakels op voorhand weg.
• Een laatste, maar zeer belangrijke tip voor je start met het verhuizen van je aquarium: maak foto’s van alle aansluitingen. Als je bij het aansluiten in je nieuwe huis vergeten bent hoe het zat, dan kun je het dankzij de foto reconstrueren. 

Een aquarium verhuizen: met of zonder water?

Een aquarium zomaar met water en vissen en al optillen en vervoeren is bijna nooit mogelijk. Het gewicht van het water geeft te veel spanning op de bodem en de voegen, waardoor je aquarium kan lekken of zelfs uit elkaar kan klappen. Je zal dus heel waarschijnlijk een  groot deel van het water moeten verwijderen, zodat het  gewicht afneemt. Maar dat is zelfs enkel een optie bij kleine aquaria (tot ca. 1 meter lang). Een groot aquarium moet je altijd helemaal leeg maken om te kunnen vervoeren.

Als je een klein aquarium hebt, kan je best de bodembedekking en een laagje water van zo’n 5 cm in het aquarium laten. Zo wordt het ecosysteem in de bodem niet verstoord. De bacteriën die in de bodem zitten, blijven dan namelijk intact, wat heropbouw van het ecosysteem na de verhuis bespoedigt.

Bij een groter aquarium is dit geen optie: het zal te zwaar worden als je de bodembedekking erin laat. In dit geval zit er niets anders op dan de inhoud uit het aquarium te verwijderen en afzonderlijk te vervoeren.

In beide gevallen is het aan te raden om je vissen in aparte containers te vervoeren. Als er dan toch iets mis gaat met je aquarium, dan zijn de vissen in elk geval veilig. Verderop in dit artikel lees je meer over het vervoeren van de vissen.

Vervoeren van de inhoud van het aquarium

De inhoud van je aquarium bestaat uit meer dan enkel de vissen. Er zijn een aantal andere componenten die elk op een andere manier vervoerd moeten worden.

Laten we beginnen met het water. Dat bevat een hele kolonie bacteriën en die zijn dikke vrienden geworden met de vissen, ze zijn aan elkaar gewend geraakt. Je moet de bacteriën proberen te behouden, zodat de schok voor je vissen én voor de bacteriekolonie zo klein mogelijk blijft. Met andere woorden: je kan het aquarium in het nieuwe huis niet zomaar vullen met vers water, je moet het aquariumwater meenemen naar je nieuwe huis. Dat kun je doen met jerrycans of afsluitbare emmers.

Om de stress voor de vissen te minimaliseren, moet je het donker maken, dat vinden ze het prettigst. Een donkere bak, zoals een koelbox, is zeer geschikt, omdat deze ook beschermt tegen plotse temperatuurverschillen. Als je geen koelbox hebt, kun je ook een afsluitbare emmer gebruiken, die je omwikkelt met aluminiumfolie. Inspecteer de koelbox of emmer goed. Er mogen geen randjes of scherpe puntjes aan de binnenkant zitten. De vissen kunnen zich hieraan bezeren en beschadigen. Twijfel je? Dan kun je de vissen ook in vistransportzakjes doen. De zakjes doe je dan weer in de koelbox of emmer. Zo hebben ze extra bescherming. Zorg er altijd voor dat er naast voldoende water ook voldoende lucht in het zakje, box of emmer is, er moet genoeg zuurstof in het water kunnen komen. Zorg altijd voor minimaal 50% lucht! Vul de zakjes dus voor niet meer dan de helft met water.

Wat doe je met de planten? De uitdaging is om ze in leven te houden en ervoor te zorgen dat ze niet slijmerig worden. Daarvoor haal je ze voorzichtig uit het aquarium en doe je zin plastic zakjes met lucht en een beetje aquariumwater.  Voor veilig vervoer kun je de zakjes uiteraard in een emmer of plastic box doen.

Het filter- en bodemmateriaal

Ook het filtermateriaal vervoer je in het aquariumwater. Opgelet: maak de filters niét schoon, zodat de waardevolle bacteriën in leven blijven. Heb je een externe filter, laat deze dan draaien in een grote emmer met aquariumwater tijdens het vervoer. De filter kan maximaal 24 uur zonder zuurstof. Als je filter langer dan 24 uur uit staat, moet je hem alsnog schoonmaken.

Als je ervoor kiest om ook het bodemmateriaal uit je aquarium te verwijderen, is dit de beste aanpak: je neemt een plastic veger en blik en schept de bodem voorzichtig op. Daarna doe je de bodem in een afsluitbare emmer of bak. Heb je geen afsluitbare emmers meer beschikbaar, dan kun je ook een vuilniszak in een gewone emmer of bak doen en deze dichtknopen.

Zoals eerder beschreven, kun je er bij een klein aquarium voor kiezen om de bodembedekking met een klein laagje water in het aquarium te laten zitten. Probeer zelf uit of het niet te zwaar is. Zo ja, dan kun je de bodem uiteraard alsnog verwijderen.

Je vissen tijdens de verhuis

En hoe zit het nu met de vissen zelf? Alles is erop gericht om de stress voor hen te beperken, want vissen zijn absoluut niet stressbestendig. De veranderende omgeving, de toestand van het water en de beweging tijdens het vervoer, het zijn allemaal stressfactoren. Ook in de periode voor en na de verhuis is het best om hun geen extra spanning te bezorgen. Schaf daarom minimaal 3 tot 4 weken voor de verhuis geen nieuwe vissen meer aan. Dit levert onnodige extra veranderingen en daarmee mogelijke stress op.

Verrassend, maar wel belangrijk: voer je vissen vanaf 2 dagen voor de verhuis niet meer. Want door de verhuisperikelen produceren de vissen meer ontlasting dan anders en dit vergiftigt het water. Door ze even geen eten te geven verminder je de ontlasting en dus de watervervuiling tijdens het verhuizen. Vissen kunnen gemakkelijk twee dagen zonder eten.

Probeer tijdens de verhuis de bak (of de zakjes) met vissen zo stabiel mogelijk te houden, ook het klotsen van het water zorgt voor stress bij de vissen. Rijd dus zo rustig mogelijk. Houd eventueel de vissen voorin in de auto, zodat je ze goed in de gaten kunt houden tijdens het rijden.

Veilig vervoeren van het aquarium zelf

Een aquarium is groot en zeer breekbaar. In de inleiding van dit artikel gaven we al aan dat planning en toewijding van essentieel belang is. Vergeet dus zeker niet op voorhand te beslissen over de plaats waar het aquarium moet staan, meet de plaats op en controleer of het aquarium er past. En ga zeker ook na of hij door alle doorgangen (deuropeningen, gangen, trappen) heen kan.  

Let op: til een aquarium waar de bodembedekking nog in zit nooit zomaar op. De bodem zou door het gewicht kunnen losraken. Schuif daarom eerst een dunne plaat hout onder het aquarium en til het geheel zo op. Voor extra veiligheid tegen stoten of breken kun je het aquarium omwikkelen met noppenfolie of verhuisdekens en dit vastzetten met tape of spanband.

Heb je een erg groot aquarium, dan kun je overwegen om glaszuigers te gebruiken voor het transport. Dat geeft je een betere grip op het glas. Met een groot aquarium heb je sowieso 3 à 4 personen nodig voor het tillen. Als de vloer het toelaat (vlak en zonder drempels) kun je overwegen om een ‘meubelroller’ te gebruiken (een plankje op 4 wielen) om het aquarium te verplaatsen. Leg dan wel een plaat van piepschuim onder het aquarium om de schokken op te vangen.

Na de verhuis

Na de verhuis moet je het aquarium zo snel mogelijk weer in de oude staat herstellen. Maak hier meteen  werk van als je in je nieuwe huis aangekomen bent. Dan hoeven de vissen niet te lang buiten het aquarium te verblijven.

Plaats als eerste de bodem, planten en de filter terug in het aquarium. Giet daarna voorzichtig het aquariumwater, dat je apart vervoerd hebt, weer in het aquarium. Om te voorkomen dat de bodem te veel gaat opstuiven, kun je een bord op de bodem zetten en het water daar voorzichtig op gieten. Zo wordt de waterstraal gelijkmatiger verdeeld over de bodem.

Heb je de vissen in een aparte bak vervoerd? Dan is het belangrijk om ze weer aan het water te laten wennen. Dat kun je doen door het water te laten circuleren tussen aquarium en reservebak met een buisje en een klein pompje. Na ongeveer een week kun je dan alle vissen overzetten vanuit hun transportbak naar hun definitieve aquarium.

Heb je de vissen in een zakje vervoerd? Ook dan moeten ze langzaam aan het water in het aquarium wennen. Dat geldt ook als het water hetzelfde is als in het oude huis, want de temperatuur kan veranderd zijn tijdens het vervoer. Leg daarom het zakje in het aquarium en laat hem ongeveer een uur liggen. Giet daarna steeds een beetje aquariumwater in het zakje. Verplaats de vissen uiteindelijk van het zakje naar het aquariumwater.

Extra waakzaamheid

Wees in de weken na de verhuis extra alert op je vissen. Ze hebben een bijzonder stresserende gebeurtenis achter de rug, waardoor ze makkelijker ziek worden. Controleer de vissen daarom dagelijks en check regelmatig de samenstelling en het nitraatgehalte van het water. Voeg eventueel wat extra planten toe om een nitraatpiek te voorkomen.

Gun je vissen in de eerste 3 tot 4 weken na de verhuis extra rust. Neem geen nieuwe vissen tijdens deze periode, zodat er geen onnodige stress ontstaat.

 Heb jij nog andere tips voor het verhuizen van een aquarium? Overleefden je vissen het allemaal of beleefde je een nachtmerrie? We horen graag van je!